فلسفه فناوری: نکاتی از کتاب فان دپول (اخلاق، فناوری و مهندسی)+معرفی مقاله

سلام

1- پیرو طرح سؤالاتی در کلاس مبنی بر برخی تفاوت ها (یا ناسازگاری ها) در مقایسه با نکاتی که فان دپول در کتاب Ethics, Technology, and Engineering-An Introduction آورده است، توضیحات و ارجاعات زیر ارائه می شود:

  - در کتاب فان دپول (p.11) آمده است که "معمولاً لازم است چهار شرط اعمال شود" تا کسی نسبت به کنش یا پیامدهای کنشی که داشته مقصر (مسئول نسبت به گذشته) تلقی شود (wrong-doing, causal contribution, foreseeability, and freedom). اما هیچگونه دیدگاه صفر و یکی (Yes or No) در اینجا وجود ندارد و میزان مسئول یا مقصر بودن شخص به میزانی که این شرایط برآورده شوند بستگی دارد ( The extent to which you can be blamed is determined by the degree to which these conditions are fulfilled).

  - در بحث از پیامدهای ناخواسته پیش بینی ناپذیر، به مورد خاص "فضاپیمای چلنجر" اشاره شد. در کتاب فان دپول (p.12) نیز، گرچه تصریح شده که مهندسین و مدیران "می توانستند انتظار چنین حادثه ای را داشته باشند" (could all have expected the Challenger disaster) (و لذا شرط Foreseeability برای مسئولیت اخلاقی برآورده می شود) در عین حال این نکته نیز در ادامه قید شده است که "هیچ مدرک علمی قطعی وجود نداشت که پرتاب غیرایمن است" (there was no conclusive scientific evidence that the launching was unsafe). زیرا همان گونه که در شرح حادثه (p.8 همان کتاب) آمده است، اصولاً  اُ-رینگ های فضاپیما هیچگاه در شرایط دمایی زیر صفر درجه تست نشده بودند. بنابراین به این معنای دترمینیستیک، "حادثه" پیش بینی نشده بود. آنچه که در کلاس (قبل از بحث محاسبه ریسک) دربارۀ تمایز بین پیامدهای ناخواسته قابل پیش بینی و غیرقابل پیش بینی بیان شد نیز به همین معناست و اساساً با قبول این تمایز است که به جای پیش بینی (دترمینیستیک) (مانند پیش بینی پیامد آلایندگی برای موتور خودرو)، برای پیامدهای چنین تکنولوژی هایی سراغ مفهوم ریسک، محاسبه "احتمال" آن و راههای "کاهش احتمال وقوع" آن می رویم. 

2- دربارۀ نقش شرایط زمینه ای و مذاکرۀ اجتماعی در انتخاب یا تعیّن مصنوعات تکنیکی، این موضوع مطرح شد که بین فلاسفه تحلیلی تکنولوژی این مسئله مطرح است که آیا مقاصد و اهداف (intentions) طراحان است که کارکرد (واقعی) مصنوع را تعیین می کند یا گروه کاربران؟ 

  - پرستن در مقاله خود (p.608) ادعا کرده که وقتی کارکرد واقعی مصنوعات فناورانه، از مقاصد طراحان قابل استنتاج باشد از مقاصد کاربران نیز قابل استنتاج خواهد بود: دریافت 

  - کروس در کتاب خود (Kroes, 2012, p.72) این دیدگاه را نقد کرده است (دریافت کتاب از بخش e-Library)

  - در عین حال شیل نیز در رویکردی رادیکال ادعا می کند که اساساً مفهوم کارکرد واقعی مصنوعات فناورانه را مستقل از عوامل و ایده‌های اجتماعی نمی‌توان درک کرد: دریافت

موفق باشید.